Oplossing dakloosheid Leeuwarden: 24-uurs opvang en “eigen plek voor iedere inwoner Friesland”

Om de toenemende dakloosheid in Leeuwarden aan te pakken, richten organisaties binnen de Brede Aanpak Dakloosheid (BAD) Fryslân zich onder meer op huisvesting én op een 24-uursopvang in Leeuwarden.

Mede door de woningcrisis is de instroom van dak- en thuislozen hoger dan de uitstroom. Daardoor blijven mensen langer gebruik maken van de opvang en is er minder doorstroming naar een eigen plek.

Om dat probleem aan te pakken is de Brede Aanpak Dakloosheid Fryslân (BAD) actief. Binnen dit team werken Friese gemeenten, Wender, Limor, Leger des Heils en Sociaal Domein Fryslân samen.

Omroep LEO Middelsé publiceert deze week meerdere artikelen over dakloosheid in Leeuwarden en volgde ook mensen in de dagopvang. We spraken met verschillende ervaringsdeskundigen en organisaties, zoals het Leger Des Heils, Wender, de kwartiermaker van Brede Aanpak Dakloosheid, Sociaal Domein Fryslan en wethouder Hein Kuiken van de gemeente Leeuwarden.

“We willen een eigen plek voor iedere Fries”
De overheersende gedachte is dat opvangvoorzieningen goed zijn voor acute nood, maar dat een langdurig verblijf in de opvang het herstel van mensen in de weg zit.

“Het is onze missie dat iedere inwoner van Friesland een eigen plek heeft”, staat in de voortgangsrapportage van BAD te lezen van afgelopen najaar. “ Ook als het leven enorm tegenzit en als het woonvormen betreft die we nog moeten creëren met elkaar. Een (t)huis als vertrouwde basis is essentieel om aan herstel te kunnen werken.”

“Je gunt mensen weer een dak boven hun hoofd”
Ook vanuit Den Haag is er de wens om dakloosheid aan te pakken. Zo werd afgelopen december het ‘Nationaal Actieplan Dakloosheid: Eerst een Thuis’ gepresenteerd.

Dit plan moet er voor zorgen dat “in 2030 dakloosheid is beëindigd, waaraan Nederland zich heeft gecommitteerd door het ondertekenen van de Lissabon Verklaring”, aldus staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS).

Daarom krijgt Leeuwarden net als andere centrumgemeenten in Nederland geld vanuit het Rijk. In 2020 ging om ruim drie miljoen euro en vorig jaar om twee miljoen.

Friese corporaties stellen 300 woningen beschikbaar
Van het geld gaat de Brede Aanpak Dakloosheid aan de slag met verschillende projecten die zowel zijn gericht op preventie, opvang en wonen.

Daarnaast wordt hard gewerkt aan de administratieve kant van dakloosheid bijvoorbeeld door het Transferpunt. Dit is het overzicht van de in-, door- en uitstroom en herkomst van dak- en thuislozen. Het doel is dat dit punt jaarlijks zo’n 100 mensen uit de opvang koppelt aan een passende woonplek.

Ook Friese woningcorporaties werken mee aan passende woonplekken. Zij willen jaarlijks 300 woningen beschikbaar stellen voor bemiddeling. Dit is afgesproken in de overeenkomst ‘Weer Thuis’. Een actieplan van Friese gemeenten, woningcorporaties en zorgaanbieders.

Daarnaast zijn er vorig jaar 26 doorstroomwoningen geopend aan de Oostergoweg. Een gezamenlijk initiatief vanuit de Brede Aanpak Dakloosheid.

“We zijn het in Friesland verplicht deze mensen te helpen”
Volgens wethouder Hein Kuiken van Leeuwarden is het erg ambitieus om binnen de komende zeven jaar iedereen huisvesting te geven, zoals Den Haag wil.

“Maar ik denk wel dat we het in Friesland aan deze mensen zijn verplicht zijn om zo hard mogelijk te werken aan de bestrijding van dit probleem en ervoor te zorgen dat in 2030 het aantal daklozen echt fors minder is dan nu”, zegt Kuiken.

Een getal kan de wethouder er niet aan hangen. “Het liefste nul, maar ik heb niet de illusie dat dat gaat lukken. Er zullen altijd wel mensen die tussen wal en schip belanden. Het gaat mij er vooral om: hoe snel kunnen we mensen weer oppakken en weer richting een eigen woning en stabiel leven begeleiden. Je gunt iedereen een veilig thuis.”

24-uursopvang om mensen nieuwe start te geven
Daarnaast zijn er in Leeuwarden plannen om een 24-uursopvang te openen. Die moet dan de huidige dagopvangen, nachtopvang en algemene opvang vervangen. Daardoor kunnen dak- en thuislozen de hele dag op één plek terecht en hoeven ze tussentijds niet weer de straat op.

De 24-uursopvang moet een laagdrempelige en multifunctionele inloopvoorziening worden, zegt Sander Haga van Sociaal Domein Fryslân. “Het is een andere benadering dan de traditionele opvang. Het wordt een plek waar je een nieuwe start kunt maken, want het is meer gericht op activering”, aldus Haga.

Hoewel de plannen er zijn, is het nog niet duidelijk wanneer de 24-uursopvang van start kan. Zo is er nog geen locatie op het oog, zegt Haga.

“Hoe het er concreet uit komt te zien is nog niet duidelijk. En de 24-uursopvang is pas mogelijk als er weer meer doorstroming is en er geen mensen meer worden opgevangen in de nachtopvang. De Brede Aanpak Dakloosheid is een meerjarenplan en dat is de 24-uursopvang ook.”