Acht F-35’s van vliegbasis Leeuwarden naar Polen
F-35’s van de vliegbasis Leeuwarden zijn vrijdag vertrokken naar de basis Malbork in Polen. Daar worden ze ingezet voor de bescherming van het luchtruim aan de oostflank van de NAVO.
Het gaat om acht toestellen. Twee daarvan worden permanent gebruikt voor de QRA-taak. Dat betekent dat ze binnen enkele minuten moeten kunnen opstijgen om vijandelijke toestellen te onderscheppen. Met de andere F-35’s wordt een oefenprogramma gedraaid. Er wordt dan samengewerkt met Polen en andere landen in de regio.
Tweede uitzending
Het is de tweede keer dat de F-35’s van Leeuwarden op uitzending gaan. Vorig jaar stonden er vier toestellen in Bulgarije. Volgens basiscommandant Johan van Deventer is de missie nu anders. “Je ziet dat de oorlog in Oekraïne maar voortduurt en ook een stuk slechter wordt. We laten nu meer vliegactiviteiten zien en hebben het dubbele aantal vliegtuigen mee. Daar gaan wij meer vliegen. We laten zo zien dat we er met meer toestellen kunnen komen en daar zit een beetje afschrikking in.”
De afgelopen tijd is er door de vliegers op de grond in simulators en in de lucht veel geoefend op de nieuwe missie. Dat heeft te maken met het andere dreigingsniveau. Van Deventer: “Wat nou als er escalatie is, wat nou als er Russische toestellen komen. Meestal is dat heel rustig, dan begeleiden we ze. Maar daar waar vliegtuigen bij elkaar zijn, is er altijd kans op escalatie. Dat willen we, denk ik, van twee kanten voorkomen. In ieder geval van onze kant.”
De vliegbasis gaat zo goed als dicht
Als de missie klaar is, kunnen de toestellen niet terug naar de vliegbasis Leeuwarden. In februari begint een grote renovatie aan de start- en landingsbanen. “Het wordt rustiger”, zegt Van Deventer. “In februari en maart kunnen we nog gebruikmaken van de korte baan. Dat zullen we dan misschien eens doen voor het vertrek van een toestel voor groot onderhoud naar de fabriek in Italië of naar Volkel. Maar qua F-35-operaties wordt het heel rustig.”
De traumahelikopters kunnen gewoon gebruik blijven maken van de vliegbasis. Het luchtruim blijft ook open. Dat betekent dat er gewoon geoefend kan worden boven de provincie.
In april gaan de beide banen er volledig uit. De renovatie duurt tot eind augustus. Het vliegprogramma wordt dan weer opgepakt. “We krijgen dan wel de grote internationale oefening Frisian Flag. Dat gaat de omgeving wel merken”, zegt Van Deventer. “We vliegen veel de komende tijd. In Polen, maar later ook in Noorwegen. Bijna al onze F-35’s gaan daar meedoen aan een grote oefening.”
MQ-9’s op uitzending
Onlangs werd bekend dat de andere toestellen van de vliegbasis Leeuwarden, de MQ-9 Reapers, binnenkort nieuwe sensoren krijgen. Op dit moment staan en vliegen ze nog vanaf Curaçao. “Die nieuwe sensoren, dat is goed nieuws. Die passen ook goed bij het soort missies dat hier in Europa gevlogen kan worden”, zegt Van Deventer.
De basiscommandant verwacht de toestellen voorlopig niet fysiek op Leeuwarden. “We hebben ze gekocht om in te zetten. Ik denk dat de politiek ze langzaam maar zeker op missie wil sturen. We kijken naar de situatie in Europa, maar denk ook aan Noord-Afrika. Daar is het onrustig en zijn verkenningen nodig, net zo goed als in het Midden-Oosten.”
Nederland heeft in eerste instantie vier toestellen gekocht. Dat aantal is al verdubbeld. Binnenkort krijgen de toestellen ook bewapening. “Het is voor ons echt een nieuw wapensysteem. We vliegen er nu zo’n negen maanden mee en hebben ruim duizend vlieguren gemaakt. Wij zijn klaar om ingezet te worden.”
